Burgers hebben massaal wapens en molotovcocktails verzameld en barricades worden opgeworpen om de Russische tanks te stoppen. Kiev maakt zich op voor een partizanenstrijd, nu het Russische leger nadert. Een lange slijtageslag dreigt in een stad die cruciaal is voor de Russen, stelt Ruslandcorrespondent Eva Hartog. “Zonder de verovering van Kiev heeft Rusland deze oorlog niet gewonnen.”
De hoofdstad van Oekraïne werd eerder al op meerdere plaatsen gebombardeerd, maar nu bewegen ook Russische grondtroepen zich richting Kiev. Het onderstaande kaartje laat zien dat het Russische leger is opgerukt tot Irpin, een stad vlak buiten Kiev.
Moederstad van Rusland
Kiev is om meerdere reden van groot belang voor de Russen, zegt Hartog. “In de eerste plaats om politieke redenen: Kiev is het epicentrum waar de regering van president Volodimir Zelenski zit, die zich duidelijk afzet tegen Rusland. Poetin wil Zelenski afzetten en juist in Kiev een nieuwe regering plaatsen die volledig Rusland-gezind is.”
Maar de stad heeft ook een grote symbolische waarde voor Rusland. Hartog: “Kiev wordt gezien als de geboortestad van het huidige Rusland. Het is in feite de moederstad.”
Nieuw overleg Oekraïne en Rusland bezig, eisen onveranderd
Vanwege de grote belangen, heeft Rusland de afgelopen dagen vermoedelijk benut om de eenheden rondom Kiev te hergroeperen en de munitievoorraad op peil te brengen. Dat stelt Frans Osinga, bijzonder hoogleraar oorlogstudies.
Hinderlagen
Maar Kiev veroveren? Dat is volgens Osinga geen uitgemaakte zaak. “Je kunt de situatie vergelijken met die van andere steden als Marioepol en Charkov. Die steden zijn al door de Russen belegerd, maar daar blijken de Oekraïners zeer effectief weerstand te kunnen bieden.”
Osinga legt uit dat het nu ook eenmaal lastiger is om grote steden te veroveren. ”In een stad kun je overal hinderlagen plaatsen voor de vijand. Je kunt er de straten barricaderen om legervoertuigen te hinderen én van bovenaf vuren op tanks en soldaten.”
Partizanenoorlog
Het zijn scenario’s waar de Russische troepen ook in Kiev sterk rekening mee moeten houden. De stad bereidt zich voor op een partizanenoorlog. Het is een term die verwijst naar het Italiaanse ‘partigiano’ (vertaald: partijganger), een naam voor de verzetsgroepen in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De term partizanen werd een geuzennaam voor verzetsstrijders die zich ingraven om te blijven strijden tegen de vijand. En in Kiev is alles daarvoor in gereedheid gebracht. Alle burgers van die stad die dat willen, hebben een wapen gekregen om terug te kunnen vechten. Daarnaast is er een grote hoeveelheid molotovcocktails geproduceerd waarmee de Russen kunnen worden bestookt.
Als het uitloopt op zo’n partizanenstrijd zijn volgens Osinga de verdedigers in het voordeel. “De Russen gaan grote verliezen lijden bij deze straatgevechten. De stad is enorm en overal kan er dus worden teruggevochten.”
Om Kiev te kunnen veroveren, zullen de Russen een groot numeriek voordeel moeten hebben. “In zo’n grondoorlog wil je in een ideaal scenario minimaal drie aanvallers tegenover een verdediger hebben, maar dat lijkt niet het geval. Daarom kan het een langdurige slijtageslag worden en is het niet zeker dat Rusland dit militair wint.”
Syrische hulptroepen
Mogelijk komt er om een numerieke meerderheid te krijgen voor de Russen hulp uit een opmerkelijke hoek. Het Amerikaanse Wall Street Journal meldt op basis van de Amerikaanse inlichtingendiensten dat er Syrische soldaten op weg zijn naar Oekraïne om te helpen met de verovering van Kiev.
Het zou gaan om een wederdienst van de Syrische president Bashar al-Assad. Het Russische leger heeft hem geholpen om de oorlog in Syrië te winnen én willen nu zijn hulp in de strijd om Oekraïne. Daarbij zijn de Syrische soldaten extra aantrekkelijk voor de Russen, omdat zij veel ervaring hebben met deze straatgevechten die nu dreigen in Kiev.
Geduld of bombardementen?
Als een strijd op de grond zoveel problemen oplevert, waarom kiest het Russische leger dan niet voor een snellere methode? Zoals het massaal bombarderen van een stad, wat bijvoorbeeld in Charkov is gebeurd. Volgens correspondent Hartog levert dat Rusland vooral voor de beeldvorming problemen op.
“Het ziet ernaar uit dat Rusland in het begin een poging heeft gedaan om dit een bloedeloze inval te laten zijn. Een inval met zo min mogelijk slachtoffers, waarbij zo snel mogelijk Kiev zou worden bereikt. Voor de Russen was die beeldvorming belangrijk, ze stellen in eigen land dat dit een bevrijdingsmissie is. Bombardementen, zeker van het voor Russen belangrijke Kiev, passen daar niet in. Dat zou vanwege de waarde van die stad een schok opleveren in Rusland.”
Dit zijn de enige landen die Rusland steunen (spoiler: het zijn er vier)
Toch denkt bijzonder hoogleraar Osinga dat ook Kiev uiteindelijk niet aan de bombardementen zal ontkomen. “Daarmee wordt druk uitgeoefend op Zelenski om hem te overtuigen dat langer weerstand bieden uitzichtloos is en alleen maar tot meer burgerslachtoffers zal leiden.”
