SO Natural uit het Zuid-Hollandse Moerkapelle, de grootste orchideekwekerij ter wereld, stopt met het telen van bloemen. De hoge gasprijs is de kweker fataal geworden. “De bedrijfseconomische teelt van orchideeën met de huidige en verwachte gasprijzen is niet langer mogelijk.”
Orchideeën hebben veel warmte en licht nodig om te groeien. Een groot deel van het groeiproces staan de bloemen in kassen waar een hoge temperatuur heerst. Daarvoor is veel gas nodig, en omdat de gasprijs is geëxplodeerd is de teelt te duur geworden.
Grootste kweker
De eerste twee letters in de bedrijfsnaam SO Natural staan voor Smaal Orchideeën. Het familiebedrijf werd eind jaren vijftig opgericht door Hendrik Smaal, en in de jaren negentig voortgezet door zijn vijf zoons.
Europese gasprijs schiet weer omhoog: chrysanten 'onbetaalbaar'
Door de fusie van twee van hun bedrijven in Moerkapelle en Bleiswijk in 2008 ontstond SO Natural. Met de teelt en verkoop van 14 miljoen orchideeën per jaar is dat de grootste kweker van die potplanten ter wereld.
Het bedrijf levert aan supermarkten en winkelketens door heel Europa. In 2021 was moederbedrijf SO Group goed voor een omzet van 38,5 miljoen euro, en een nettowinst van 2,7 miljoen euro.
Problemen
Toch stond het bedrijf er door een lastige markt in de jaren voorafgaande aan 2020 niet heel geweldig voor. Volgens de jaarrekening over 2021 was er die jaren sprake van ‘een verslechtering van de netto kasstromen, druk op de liquiditeit en het niet kunnen voldoen aan het convenant en aflossing schema met de banken’.
In het verslag dat begin juli bij de Kamer van Koophandel werd ingeleverd, schreef het bedrijf nog te verwachten het hoofd boven water te kunnen houden. Zowel de gevolgen van de coronapandemie als de prijsstijgingen op de energiemarkt als gevolg van de oorlog in Oekraïne zouden volgens het bedrijf beperkt zijn.
Nieuwe eigenaar
Daarbij kwam dat SO Group in 2021 grotendeels in handen was gekomen van een nieuwe, kapitaalkrachtige eigenaar. Investeringsbedrijf Watertoren Hazerswoude nam dat jaar een belang van 80 procent in het kwekersbedrijf. Oprichterszoon Martin Smaal bleef er directeur, en ook andere familieleden bleven in dienst.
De nieuwe eigenaar Watertoren Hazerswoude is het moederbedrijf van de regionale supermarktketen Hoogvliet, van ondernemer Leen Hoogvliet. Met bedrijfsopbrengsten van 871 miljoen euro, een nettowinst van 9,7 miljoen euro en stevige financiële buffers is de investeerder een solide partij.
Geen redding
Maar ook de krachtige nieuwe eigenaar heeft de kweker niet kunnen redden, blijkt uit de jaarrekening die Watertoren Hazerswoude twee weken geleden inleverde bij de Kamer van Koophandel.
“In augustus 2022 hebben de aandeelhouders van de SO Group besloten de teelactiviteiten te staken aangezien een bedrijfseconomische teelt van orchideeën met de huidige en verwachte gasprijzen niet langer mogelijk is. De onderneming wordt de komende jaren geliquideerd.”
Lot personeel onduidelijk
Wat de beslissing voor gevolgen heeft voor de 200 medewerkers van het bedrijf, en wat er met de grond en kassen gaat gebeuren, is nog onduidelijk.
Een woordvoerster van SO Natural bevestigt dat wordt gestopt met de teelt van orchideeën, maar directeur Martin Smaal reageerde nog niet op verzoeken om een toelichting. Ook directeur Jacques Teelen van Watertoren Hazerswoude was niet beschikbaar voor commentaar.
